انواع مصالح ساختمانی مورد استفاده در صنعت ساختمان

مواد و مصالح ساختمانی به متریال هایی گفته می شود که از آن ها برای احداث و تولید انواع سازه ها بهره گرفته می شود. برای احداث ساختمان از مرحله پیکر بندی تا مرحله نازک کاری از انواع مصالح ساختمانی استفاده میشود. آشنایی با انواع مصالح ساختمانی برای ترسیم نقشه ها و اجرای درست آن ها از الزامات به حساب می آید. در ادامه این مقاله از وب سایت خدمات مهندسی به بررسی انواع مصالح ساختمانی مورد استفاده در صنعت ساختمان میپردازیم.

لیست انواع مصالح ساختمانی

انواع مصالح ساختمانی را می توان در دسته های مختلفی تقسیم بندی، از جمله:

مصالح ساده مانند: شن، آجر
مصالح ساختنی مانند: ملات و بتن
مصالح پیش ساخته مانند: دیوار های بتنی
مصالح درجا مانند: بتن درجا

که در ادامه به معرفی برخی از انواع مصالح ساختمانی می پردازیم.

خاک رس

خاک ترکیبی از مواد عالی و معدنی است که در اثر فرسایش و هوازدگی سنگ ها ایجاد می شود. خاک‌ را می توان به دو دسته چسبنده و غیر چسبنده تقسیم بندی نمود که دارای دانه بندی های ریز و درست هستند. از خاک رس برای ساخت انواع مواد و مصالح ساختمانی مانند: آجر، سرامیک، کاشی، کاه گل، سفال، آهک و ملات گچ و خاک بهره گرفته می شود. از این رو می توان گفت که خاک هم به صورت مستقیم و هم به صورت غیر مستقیم در صنعت ساختمان سازی نقش دارد.

آجر

یکی از پرکاربردترین مصالح ساختمانی آجر است. همان گونه که در قسمت قبل اشاره نمودیم آجر تولید شده از خاک رس و یا سنگ رس است که مواد داخل قالب های مخصوص ریخته و فشرده شده و برش می خورد سپس در داخل کوره پخته می شوند و در نهایت در صنعت ساخت و ساز مورد استفاده قرار می گیرند. در بعضی مواقع از گل هایی با کیفیت پایین‌تر نیز برای ساخت آجر بهره گرفته می شود. آجر و سفال دارای انواع مختلفی از جمله:

آجر سنتی
سفال
آجر قزاقی
آجر نسور
آجر پوشش های نما و اجر نما و کف

است.

سنگ

سنگ نیز یکی دیگر از مواد ساختمانی پر کاربرد در صنعت ساخت و ساز به حساب می آید، که در تمام پروژه های ساختمان از آن ها استفاده می شود. زیرا سنگ جز مصالح فراوان، سهل الوصل، محکم، بادوام و ارزان است. سنگ ها بر اساس انواع مختلفی که دارند در بخش های مختلف ساختمان سازی مانند: پی ریزی، داخل و خارج ساختمان، نما، کف سازی، تزئینات و ... مورد استفاده قرار می گیرند.

معرفی انواع سنگ

به صورت کلی می توان سنگ ها را به دو دسته:

سنگ های طبیعی
سنگ های غیر طبیعی

تقسیم بندی نمود.

سنگ های طبیعی یا خام

سنگ های رودخانه ها، سنگ های کوهی، سنگ های لاشه و سنگ های لایه‌ای جز سنگ‌ های طبیعی یا خام محسوب می شوند. در واقع سنگ های طبیعی به سنگ هایی گفته می شود که بر روی آن ها کاری انجام نشده و به صورت خام به عنوان مواد و مصالح ساختمانی کاربرد دارند.

سنگ های غیر طبیعی

خوب همه میدانیم سنگ های غیر طبیعی به سنگ هایی گفته می شود که بر روی آن ها کار انجام شده و آن ها از حالت خامی خارج شده‌اند. این سنگ ها بر اساس کاربردی که دارند بر روی آن ها کار های مختلفی انجام می شود. سنگ هایی مانند: قواره‌ای، حکمی، لوحی، چند نمایی، چند وجهی، دو تیشه و ... از جمله‌ سنگ های غیر طبیعی هستند.

سیمان

سیمان را نیز می توان یکی دیگر از انواع مواد و مصالح ساختمان سازی به حساب آورد که کاربرد فراوانی در این صنعت دارد. سیمان به صورت پودر سفید رنگ در پاکت های کرم رنگی در بازار موجود است. یکی از مهم ترین ویژگی هایی که می توان برای سیمان عنوان نمود، این موضوع است که سیمان در اثر ترکیب با آب به یک ماده بسیار مقاوم و محکم به نام بتن تبدیل می شود. بتن نقش بسیار موثری در مقاوم سازی، سازهای مختلف ساختمانی دارد.

از این رو به خاطر مقاومت بسیار بالای سیمان در برابر رطوبت و حرارت می توان آن را به عنوان یکی از بهترین مصالح ساختمانی در این صنعت به حساب آورد.

معرفی انواع سیمان

سیمان دارای انواع مختلفی بوده که عبارت‌اند از:

سیمان رنگی
سیمان پرتلند
سیمان نسوز

بتن

بتن به مواد از پیش ساخته شده و یا درجا گفته می شود. بتن ترکیبی از شن، ماسه و یک‌ ماده چسبناک مانند سیمان و یا قیر آن هم با اختلاط مناسب است. بتن دارای انواع مختلفی از جمله:

بتن سنگین
بتن خود متراکم
بتن با مقاومت بالا
بتن سبک
بتن متخلخل
بتن سبک هوادار
بتن پلیمری

است.

گچ

گچ را نیز می توان به عنوان یکی دیگر از انواع مواد و مصالح ساختمانی به حساب آورد که در صنعت ساختمان سازی به دلیل وجود یکسری ویژگی ها  و همچنین ارزان بودن و در دسترس بودن کاربرد بسیاری دارد. شما کمتر ساختمانی را پیدا می کنید که در آن از گچ استفاده نشده باشد.

گچ بر حسب روش تولیدی که دارد در صنایع مختلفی نظیر: سرامیک سازی، شیشه سازی، پزشکی، کشاورزی و ... مورد استفاده قرار می گیرد اما مهمترین کاربرد گچ در صنعت ساختمان سازی است. به گونه‌ای که طبق آمارهای انجام شده حدود ۷۵ درصد استفاده از گچ در صنعت ساختمان سازی برای سفید کاری، اندود گچ و خاک، تهیه ملات و گچ بری های تزئینی است.

دلیل استفاده زیاد گچ آن هم در صنعت ساختمان سازی را می توان به خاطر ویژگی هایی مانند: عدم انقباض حجمی گچ، قابلیت استفاده آن هم در سطوح گسترده بدون ترک خوردگی و ایجاد سطح نهایی صاف و یکنواخت دانست.

انواع گچ

گچ ها دارای انواع مختلفی هستند که به برخی از آن ها در قسمت زیر اشاره می کنیم.

گچ سفید کاری
گچ سیوا
گچ عاج
گچ میکرونیزه
گچ گیپتون

از دیگر ویژگی هایی که می توان برای این مواد و مصالح ساختمانی به حساب آورد، این موضوع است که گچ جز متریال های زودگیر محسوب می شود. که به دلیل وجود این ویژگی می توان از آن در تولید ملات، سفید کاری سقف و دیوارهای ساختمان، المان های دکوراتیو، ساخت پنل های پیش ساخته و ... استفاده نمود.

بلوک

بلوک های پیش ساخته بتنی را به صورت کلی می توان در سه دسته تقسیم بندی نمود:

بلوک نوع A

از این بلوک در موارد عمومی و زیر عایق رطوبتی زیرزمینی استفاده می شود. برای ساختن این نوع بلوک ها می توان از مصالحی که دارای دانه‌ای متراکم هستند مانند آجر خرد شده و شن شکسته استفاده نمود.

بلوک نوع B

این بلوک کاربرد عمومی ساختمانی دارد و از این بلوک در ساخت دیوار باربر و بلوک های بتنی سبک بهره گرفته می شود. مصالح دانه‌ای که برای ساخت بلوک B  مناسب است عبارت‌اند از: سربار اسفنجی، پوکه صنعتی، بتن اسفنجی، ورمیکولیت منبسط، کلینکر و یا سرباره ذوب آهن.

بلوک نوع c

بلوک c مانند بلوک B است ولی از آن برای ساخت دیوارهای باربر استفاده نمی شود.

شیشه

شیشه نیز یکی دیگر از انواع مواد و مصالح ساختمانی است که در بیشتر ساختمان ها مورد استفاده قرار می گیرد. طراحان ساختمان های امروزی برای این که نور بهتری را به داخل ساختمان منتقل کنند، پنجره هایی را برای داخل ساختمان طراحی می کنند، که این امر به تبع استفاده از شیشه را به همراه دارد.

علاوه بر این شیشه از لحاظ اقتصادی نیز نسبت به دیگر مصالح ساختمانی ارزان قیمت تر بوده و به ساختمان جلوه خاصی را می دهد.

البته شیشه دارای انواع مختلفی از جمله:

شیشه رفلکس
شیشه خم
شیشه ضد آتش
شیشه نشکن
شیشه دوجداره
شیشه رنگی
شیشه سکوریت
شیشه هوشمند مات شونده

است.

پلاستیک

پلاستیک را نیز می توان به عنوان یکی دیگر از انواع مواد و مصالح ساختمانی کاربردی به حساب آورد. استفاده از پلاستیک در صنعت ساختمانی مزایایی همچون: حفظ انرژی های طبیعی، کاهش هزینه، افزایش کیفیت زندگی و حفظ محیط زیست را دارد.

 از دیگر مزایایی که می توان برای این محصول معماری به حساب آورد، دارا بودن عمر طولانی و نیاز به تعمیرات و نگهداری کمتر است. از جمله کاربرد هایی که می توان برای پلاستیک در صنعت ساختمان سازی به شمار آورد، استفاده از لوله هایی از جنس پلاستیک است در زیر سطوح بتنی ساختمان استفاده می شود.

چوب

چوب را نیز می توان به عنوان یکی دیگر از انواع مواد و مصالح ساختمانی به حساب آورد که جزء پر کاربردترین و قدیمی‌ترین مصالح ساختمانی است که استفاده از آن به هزاران سال پیش باز می گردد. چوب یکی از طبیعی‌ترین مواد ساختمانی است که در اکثر موارد خرید و تهیه آن ها ارزان نخواهد بود.

هرچند که تهیه چوب های مرغوب، هزینه های زیادی را به همراه دارد ولی از آن تحت عنوان یک مصالح کاربردی و با دوام و مقاوم یاد می شود. از چوب به همراه دیگر مصالح ساختمانی در ساخت و ساز ساختمان های اداری و یا مسکونی بهره گرفته می شود. علاوه بر این شما می توانید از چوب برای طراحی داخلی ساختمان ها و طراحی دکوراسیون نیز بهره ببرید. از این رو می توان گفت که چوب دارای کاربرد های فراوانی در ساختمان سازی است.

معرفی انواع مصالح ساختمانی سبک

انواع مصالح ساختمانی سبک به مصالحی گفته می شود که وزن آن ها از نمونه های مشابه خود کمتر است. استفاده از این مصالح سبب می شود که وزن کلی ساختمان کاهش پیدا کند.

مصالح سبک ساختمانی را به صورت کلی می توان به سه دسته تقسیم بندی نمود.

مصالح سبک سازه‌ای
مصالح سبک غیر سازه‌ای
سیستم ها

که در ادامه در مورد این مصالح به صورت مختصر توضیح خواهیم داد، پس لطفاً ما را همراهی کنید.

مصالح سبک سازه‌ای

مصالح سبک سازه‌ای به مصالحی گفته می شود که در موارد سازه‌ای  در بنا به کار گرفته شده و داری سه دسته هستند.

بتنی
طبیعی
صنعتی

بتن سبک

بتن سبک را می توان به عنوان یکی از پرکاربرد‌ترین و مهم‌ترین  و بهترین مصالح ساختمانی در صنعت ساخت و ساز نوین به حساب آورد که دارای کاربرد های متنوعی است. در ساخت دیوارهای جدا شونده، سقف های پوشاننده، عناصر پیش تنیده و پس تنیده از بتن های سبک بهره گرفته می شود.

بتن های سبک به صورتی کلی به سه دسته تقسیم بندی می شوند که عبارت‌اند از:

بتن سبک
بتن اسفنجی
بتن بدون ریز دانه

مزایای استفاده از بتن سبک سازه ای در ساختمان سازی

استفاده از سازه های بتنی سبک دارای مزایایی از جمله موارد زیر است.

سرعت نصب بالایی دارند.
دارای وزن کم هستند.
مقاومت بالایی دارند.
انطباق با هر نوع نقشه ساختمانی ۱
باعث کاهش مصرف تیز آهن می شوند.
مقرون به صرفه هستند.
دارای خاصیت ویژه‌ای از نظر ایزوله کردن ساختمان در برابر حرارت و صدا هستند.

تقسیم بندی بتن سبک از لحاظ کاربرد

بتن سبک را می توان از لحاظ هدف از کاربردی که دارند به سه دسته کلی تقسیم بندی نمود.

بتن سبک سازه‌ای
بتن سبک مورد مصرف در واحد
بتن غیر سازه‌ای

تقسیم بندی بتن سبک بر اساس روش تولید

بتن سبک که یکی از انواع مصالح ساختمانی سبک است را می توان بر اساس روش تولید به صورت زیر تقسیم بندی نمود.

۱.بتن سبک دانه

بتن سبک که با استفاده از سنگ دانه های سبک و متخلخل که وزن مخصوص ظاهری آن ها کمتر از ۲/۶ است، تولید می شود. این نوع بتن را تحت عنوان بتن سبک دانه‌ای می شناسند.

۲. بتن اسفنجی

بتن اسفنجی نیز یکی دیگر از انواع مصالح ساختمانی سبک به حساب می آید که با ایجاد حفره‌های بزرگ در داخل بتن با ملات ایجاد می شود. ایجاد این حباب ها باید به گونه‌ای باشد که بتوان آن ها را از حباب های فوق‌العاده ریزی که ناشی از حباب های ریز است، تشخیص داد.

۳. بتن بدون ریز دونه

این بتن با حذف ریز دانه از مخلوط به طوری که تعداد زیادی از حفره‌های درونی در بتن ایجاد شود تولید می گردد.

همچنین برای مطالعه بیشتر میتوانید به مقلات زیر از وب سایت خدمات مهندسی مراجعه کنید.

مصالح ساختمانی جدید

مصالح ساختمانی

بتن اسفنجی و کاربرد آن بشناسیم

سخن پایانی

امروزه و با افزایش جمعیت ساخت و ساز نیز گسترش پیدا کرده است که گسترش ساختمان سازی، به تبع افزایش استفاده از مواد و مصالح ساختمانی را به همراه دارد. شما عزیزان و همچنین مهندسین و طراحان اگر شناخت کافی از مصالح ساختمانی داشته باشید، می توانید از مصالح بهتر و آن هم در جای مناسب‌تر استفاده کنید. با سپاس که تا پایان این مقاله از سایت خدمات مهندسی ما را همراهی کردید.